رمزگشایی از شخصیت یمانی در روایات قسمت ۴

طبق روایات اهل بیت (ع)، اوصیا و حجت‌های الهی نشانه‌هایی دارند که از جمله‌ی آن‌ها «نص» یا «وصیت» است و مهم‌ترین راهی است که مردم می‌توانند با آن اوصیای الهی را بشناسند.  در ادامه، برخی از روایاتی را که به ضرورت نص الهی برای معرفی اوصیای خداوند دلالت می‌کنند، ذکر می‌کنیم:

• عن ابی عبدالله (ع): أَ تَرَوْنَ الْمُوصِيَ مِنَّا يُوصِي إِلَى مَنْ يُرِيدُ لَا وَ اللَّهِ وَ لَكِنْ عَهْدٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ص لِرَجُلٍ فَرَجُلٍ حَتَّى يَنْتَهِيَ الْأَمْرُ إِلَى صَاحِبِهِ : 
امام صادق (ع): آیا گمان می‌کنی که وصیت کننده‌ای از ما به هر کس که بخواهد وصیت می‌کند. نه به خدا قسم که این امر، وصیتی از جانب خدا و پیامبر اوست که به هر مردی پس از مرد دیگر می‌رسد تا اینکه به صاحب آن منتهی شود. 
• عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْجَهْمِ قَالَ: حَضَرْتُ مَجْلِسَ الْمَأْمُونِ يَوْماً وَ عِنْدَهُ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا ع وَ قَدِ اجْتَمَعَ الْفُقَهَاءُ وَ أَهْلُ الْكَلَامِ مِنَ الْفِرَقِ الْمُخْتَلِفَةِ فَسَأَلَهُ بَعْضُهُمْ فَقَالَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ بِأَيِّ شَيْ‏ءٍ تَصِحُ‏ الْإِمَامَةُ لِمُدَّعِيهَا قَالَ بِالنَّصِّ وَ الدَّلِيلِ...  :
حسن بن جهم می‌گوید: روزی، در مجلس مأمون حاضر شدم و علی بن موسی الرضا (ع) نزد او بود و فقها و متکلمان از فرقه‌های مختلف نیز آن‌جا اجتماع کرده بودند و برخی از آنان از امام رضا (ع) سؤالاتی می‌کردند. از امام (ع) سؤال شد: ای فرزند رسول خدا (ص) با چه چیزی امامت نزد مدعی آن ثابت می‌شود؟ امام (ع) فرمود: با نص و دلیل... .
• عَنِ الْحَرْثِ بْنِ الْمُغِيرَةِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) بِمَ يُعْرَفُ صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ قَالَ بِالسَّكِينَةِ وَ الْوَقَارِ وَ الْعِلْمِ وَ الْوَصِيَّةِ :
حرث بن مغیره می‌گوید: از امام صادق (ع) پرسیدم: صاحب این امر (امامت) با چه چیز شناخته می‌شود؟ امام (ع) فرمودند: با سکینه و وقار و علم و وصیت.
• عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَال‏ قِيلَ لَهُ بِأَيِّ شَيْ‏ءٍ يُعْرَفُ الْإِمَامُ قَالَ بِالْوَصِيَّةِ الظَّاهِرَةِ وَ بِالْفَضْلِ... .  :
از امام صادق (ع) سؤال شد با چه چیزی امام شناخته می‌شود؟ فرمود: با وصیت آشکار و فضل... .
• عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ (ع) قَالَ: الْإِمَامُ‏ مِنَّا لَا يَكُونُ‏ إِلَّا مَعْصُوماً وَ لَيْسَتِ الْعِصْمَةُ فِي ظَاهِرِ الْخِلْقَةِ فَيُعْرَفَ بِهَا وَ لِذَلِكَ لَا يَكُونُ إِلَّا مَنْصُوصاً... :
امام سجاد (ع) فرمود: هیچ امامی از ما وجود ندارد مگر اینکه معصوم است و عصمت در خلقت ظاهری نیست که با آن شناخته شود، به همین دلیل امام معصومی نیست مگر اینکه به او نص شده باشد... .
• عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع‏) قَالَ الْإِمَامُ‏ يُعْرَفُ بِثَلَاثِ خِصَالٍ إِنَّهُ أَوْلَى النَّاسِ بِالَّذِي كَانَ قَبْلَهُ وَ عِنْدَهُ سِلَاحُ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ عِنْدَهُ الْوَصِيَّةُ :
امام صادق (ع) فرمودند: امام با سه خصلت شناخته می‌شود: او شایسته‌ترین فرد در مردم برای جانشینی کسی است که قبل از اوست و نزد او سلاح رسول خداست و نزد او وصیت است.

بنابراین، برای یمانی نیز باید نص و وصیت وجود داشته باشد؛ زیرا ما در بخشهای پیشین پیشین، ثابت کردیم که یمانی معصوم است و از اوصیای الهی است. در روایتی که از امام باقر (ع) در بخشهای پیشین ذکر کردیم، به صورت رمزی نیز اشاره شده که وصیت رسول خدا (ص) یکی از راه‌های شناخت یمانی است.
عن أبي جعفر (ع):‏ إياک و شذاذ من آل محمد، فإن لآل محمد و علي راية و لغيرهم رايات فَالْزَمِ الْأَرْضَ وَ لَا تَتَبَّعْ مِنْهُمْ رَجُلًا أَبَداً حَتَّى تَرَى رَجُلًا مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ مَعَهُ عَهْدُ نَبِيِّ اللَّهِ وَ رَايَتُهُ وَ سِلَاحُه‏... :
بر حذر باشيد از كسانی كه خود را به دروغ به آل محمد نسبت می‌دهند كه همانا برای آل محمد و علی (ع) يك پرچم است و براي ديگران پرچم‌ها. ملازم زمین باش و از کسی تبعیت نکن تا اینکه کسی را ببینی که همراه او وصیت، سلاح و پرچم رسول خداست.
در بخشهای پیشین ، توضیح دادیم که اگر منظور از این مردْ امام مهدی (ع) باشد، با روایاتی که به پیوستن به یمانی، پیش از ظهور امام مهدی (ع) امر کرده‌اند منافات خواهد داشت؛ لذا منظور از این مرد همان یمانی است؛ و چون یمانی از اوصیای رسول خداست، ضرورتاً نشانه‌های اوصیای الهی را داراست که از جمله‌ی آن‌ها وصیت است. 
و اما نظر به اینکه یمانی، غیر از دوازده امام است، قاعدتاً باید وصی یا اوصیای دیگری غیر از دوازده امام وجود داشته باشید تا یمانی از آنان باشد، و اینجاست که لازم است به مهدیین (ع) اشاره کنیم.

با تفحص در روایات اهل بیت، می‌یابیم که غیر از دوازده امام، دوازده مهدی وجود دارند که از اوصیای امام مهدی هستند و یکی پس از دیگری خواهند آمد و تا سال‌ها در زمین حکم خواهند راند. 
روایاتِ ثابت‌کننده‌ی وجود «مهدیین» فراوان‌ است و تواتر این روایات خود بهترین دلیل بر اعتبار آن‌هاست. برخی از عالمان از گذشته تا کنون نیز به وجود مهدیین یا امکان آن تصریح کرده‌اند.  نظر به اینکه در کتب متعددی از انتشارات انصار امام مهدی (ع) این روایات ذکر و تشریح شده‌اند، برای پرهیز از تکرار مطالب، از ذکر همه‌ی آن‌ها خودداری می‌کنیم. برای مطالعه‌ی این کتب می‌توانید به نسخه‌ی الکترونیکی کتاب‌هایی که در پانوشت ذکر شده رجوع کنید.  در این‌جا فقط تعدادی از این احادیث را ذکر می‌کنیم:  
• عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ أَنَّهُ قَال‏: إِنَّ مِنَّا بَعْدَ الْقَائِمِ ع اثْنَا عَشَرَ مَهْدِیاً مِنْ وُلْدِ الْحُسَینِ (ع‏) : 
امام صادق (ع) در ضمن حدیثی طولانی فرمودند: از ما بعد از قائم دوازده مهدی از فرزندان حسین (ع) است. 
• عن علی بن الحسین علیه السلام، أنه قال: یقوم القائم منا [یعنی المهدی] ثم یکون بعده اثنا عشر مهدیا [یعنی من الأئمه من ذریته] :
امام سجاد (ع) فرمودند:  قائم ما [یعنی مهدی] قیام می‌کند، سپس بعد از او دوازده مهدی خواهند بود [یعنی امامانی از نسل مهدی]. 
• الشیخ الطوسی بسنده عن أبی الحسین محمد بن جعفر الأسدی، عن یعقوب بن یوسف الضراب الغسانی فی ذكر قصة طویلة واستلام دفتر فیه دعاء وصلوات وصله عن الإمام المهدی و فیه: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ سَیدِ الْمُرْسَلِینَ وَ خَاتَمِ النَّبِیینَ وَ حُجَّةِ رَبِّ الْعَالَمِینَ الْمُنْتَجَبِ فِی الْمِیثَاقِ الْمُصْطَفَى فِی الظِّلَالِ الْمُطَهَّرِ مِنْ كُلِّ آفَةٍ الْبَرِی‏ءِ مِنْ كُلِّ عَیبٍ الْمُؤَمَّلِ لِلنَّجَاةِ الْمُرْتَجَى لِلشَّفَاعَةِ الْمُفَوَّضِ إِلَیهِ دِینُ اللَّهِ... اللَّهُمَّ أَعْطِهِ فِی نَفْسِهِ وَ ذُرِّیتِهِ وَ شِیعَتِهِ وَ رَعِیتِهِ وَ خَاصَّتِهِ وَ عَامَّتِهِ وَ عَدُوِّهِ وَ جَمِیعِ أَهْلِ الدُّنْیا مَا تُقِرُّ بِهِ عَینَهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ وَ بَلِّغْهُ أَفْضَلَ مَا أَمَّلَهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ- إِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَی‏ءٍ قَدِیرٌ...  وَ صَلِّ عَلَى وَلِیكَ‏ وَ وُلَاةِ عَهْدِكَ‏ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ‏ وُلْدِه وَ مُدَّ فِی‏ أَعْمَارِهِمْ‏ وَ زِدْ فِی آجَالِهِمْ وَ بَلِّغْهُمْ أَقْصَى آمَالِهِمْ دِیناً وَ دُنْیا وَ آخِرَةً إِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَی‏ءٍ قَدِیرٌ: 
شیخ طوسی با استناد از ابو حسین محمد بن جعفر اسدی، از یعقوب بن یوسف ضراب غسانی داستانی طولانی نقل می‌کند، که دارای دعاء و درود به حجج الهی به نقل از امام مهدی (ع) است و این دعاء چنین است: بسم الله الرحمن الرحیم، خدایا بر محمد سرور فرستادگان و خاتم پیامبران و حجت پروردگار جهانیان، درود فرست، برگزیده در روز عهد، انتخاب شده در سایه ها، پاک شده از هر آفت، مبرا از هر عیب، قبله‌ی آمال برای نجات، مقصد امیدواران برای شفاعت، که دین خدا به او واگذار شده است،.... (تا آنجا که بر تمام ائمه‌ی دوازده‌گانه، درود فرستاده می‌شود و در مورد امام مهدی  (ع) می‌فرماید:) خداوندا، عطا کن به خود او و فرزندان از نسل او و شیعیان او و رعیت او و افراد خاص و عام او و دشمنان او و همه‌ی مردم دنیا، چیزی که باعث روشنی چشمش گردد و او را شادمان سازد و او را به برترین آرزوهایش در دنیا و آخرت برسان، که تو بر هر چیز توانایی. (تا آنجا که می‌فرماید):  و بر ولی‌ات و والیان عهدت [جانشینانش] و امامان از فرزندان او درود فرست، و عمرهایشان را طولانی گردان، و بر زمان معین‌شدۀ آنان بیفزا و آنان را به دورترین آرزوهایشان در دین و دنیا و آخرت برسان؛ که تو بر هر چیز توانایی.

و مهم‌ترین حدیث در تأیید وجود مهدیین، وصیت رسول خدا (ص) است که پس از ذکر آن مختصراً به برخی ابهامات که درباره‌ی این حدیث مطرح شده پاسخ می‌دهیم.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ الْبَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ ذِي الثَّفِنَاتِ سَيِّدِ الْعَابِدِينَ عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ الزَّكِيِّ الشَّهِيدِ عَنْ أَبِيهِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع قَالَ:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص فِي اللَّيْلَةِ الَّتِي كَانَتْ فِيهَا وَفَاتُهُ لِعَلِيٍّ ع يَا أَبَا الْحَسَنِ أَحْضِرْ صَحِيفَةً وَ دَوَاةً فَأَمْلَأَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَصِيَّتَهُ حَتَّى انْتَهَى إِلَى هَذَا الْمَوْضِعِ فَقَالَ يَا عَلِيُّ إِنَّهُ سَيَكُونُ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ إِمَاماً وَ مِنْ بَعْدِهِمْ اثْنَا عَشَرَ مَهْدِيّاً فَأَنْتَ يَا عَلِيُّ أَوَّلُ الِاثْنَيْ عَشَرَ إِمَاماً سَمَّاكَ اللَّهُ تَعَالَى فِي سَمَائِهِ‏ عَلِيّاً الْمُرْتَضَى وَ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الصِّدِّيقَ الْأَكْبَرَ وَ الْفَارُوقَ الْأَعْظَمَ وَ الْمَأْمُونَ وَ الْمَهْدِيَّ فَلَا تَصِحُّ هَذِهِ الْأَسْمَاءُ لِأَحَدٍ غَيْرِكَ يَا عَلِيُّ أَنْتَ وَصِيِّي عَلَى أَهْلِ بَيْتِي حَيِّهِمْ وَ مَيِّتِهِمْ وَ عَلَى نِسَائِي فَمَنْ ثَبَّتَّهَا لَقِيَتْنِي غَداً وَ مَنْ طَلَّقْتَهَا فَأَنَا بَرِي‏ءٌ مِنْهَا لَمْ تَرَنِي‏ وَ لَمْ أَرَهَا فِي عَرْصَةِ الْقِيَامَةِ وَ أَنْتَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي مِنْ بَعْدِي فَإِذَاحَضَرَتْكَ الْوَفَاةُ فَسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِيَ الْحَسَنِ الْبَرِّ الْوَصُولِ‏ فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِيَ الْحُسَيْنِ الشَّهِيدِ الزَّكِيِّ الْمَقْتُولِ فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ سَيِّدِ الْعَابِدِينَ ذِي الثَّفِنَاتِ عَلِيٍّ فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ مُحَمَّدٍ الْبَاقِرِ فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ جَعْفَرٍ الصَّادِقِ فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ مُوسَى الْكَاظِمِ فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ عَلِيٍّ الرِّضَا فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ مُحَمَّدٍ الثِّقَةِ التَّقِيِّ فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ عَلِيٍّ النَّاصِحِ فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ الْحَسَنِ الْفَاضِلِ فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ مُحَمَّدٍ الْمُسْتَحْفَظِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ع فَذَلِكَ اثْنَا عَشَرَ إِمَاماً ثُمَّ يَكُونُ مِنْ بَعْدِهِ اثْنَا عَشَرَ مَهْدِيّاً [فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ] فَلْيُسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ أَوَّلِ الْمُقَرَّبِينَ،‏ لَهُ ثَلَاثَةُ أَسَامِيَ اسْمٌ كَاسْمِي وَ اسْمِ أَبِي وَ هُوَ عَبْدُ اللَّهِ وَ أَحْمَدُ وَ الِاسْمُ الثَّالِثُ الْمَهْدِيُّ هُوَ أَوَّلُ‏ الْمُؤْمِنِينَ‏ :
رسول خدا به علی ع فرمود: «ای علی بعد از من، دوازده امام می‌باشند و بعد از آنان دوازده مهدی؛ و تو ای علی، اولين دوازده امام هستی، خداوند تو را در آسمان به اين نام‌ها ناميده است: علی مرتضی، اميرالمؤمنين، صديق اکبر، فاروق اعظم، مأمون و مهدی و هيچ‌کس غير از تو، صلاحيت اين اسامی را ندارد. ای علی! تو وصی من بر اهل بيتم، مرده و زنده‌ی آن‌ها هستی، و نیز وصی من بر زنانم هستی، هر کدام از آن‌ها را که تو به همسری من باقی گذاری، فردای قيامت مرا می‌بيند و هرکدام را که طلاقش دادی، من از او مبرا هستم و هيچ‌وقت مرا نمی‌بيند، و من نيز او را در عرصه‌ی قيامت نخواهم ديد؛ و تو بعد از من خليفه و جانشين من بر امتم هستی و اگر زمان وفاتت رسيد، آن را به فرزندم حسن بر وصول تسليم کن؛ و اگر وفاتش رسيد، آن را به فرزندم حسين شهيد مقتول تسليم کند؛و اگر وفاتش رسيد، به فرزندش سيد عابدين ذی الثفنات علی تسليم کند؛ و اگر وفاتش رسيد، آن را به فرزندش محمدباقر تسليم کند؛ و اگر وفاتش رسيد، به فرزندش جعفر صادق تسليم کند؛ و اگر وفاتش رسيد، به فرزندش موسی کاظم تسليم کند؛ و اگر وفاتش رسيد، آن را به فرزندش علی رضا تسليم کند؛ و اگر وفاتش رسيد، آن را به فرزندش محمد ثقه تقی تسليم کند؛ و اگر وفاتش رسيد، آن را به فرزندش علی ناصح تسليم کند؛ و اگر زمان وفات او رسيد، آن را به فرزندش حسن فاضل تسليم کند؛ و اگر زمان وفاتش رسيد، آن را به فرزندش، محمد نگاه داشته شده از آل محمد (ص) تسليم کند؛ و آن‌ها دوازده امام هستند. سپس بعد از او دوازده مهدی است، که [اگر زمان وفاتش رسيد]، آن را به فرزندش، اول مقربان او تسليم کند، که سه نام دارد، نامی همنام من و نام پدرم و آن عبدالله و احمد است و نام سومش مهدی است. او اولينِ مؤمنان است.»

حدیث فوق، تنها وصیت به‌جامانده از رسول خدا (ص) در آستانه‌ی وفاتشان است که درواقع، معرفی‌نامه‌ی رسمی اوصیای ایشان است. طبق روایات، اوصیا چنین اوصافی دارند: 
«حجت خدا هستند؛ مانند انبیا معصوم هستند؛ گناهی مرتکب نمی‌شوند و پاک و مطهر هستند؛  برترین خلائق هستند؛  تنها آنان شایستگی این را دارند که جانشین انبیا و جانشین جانشینان انبیا شوند؛ دروازه‌های خداوند هستند که از آن‌ها باید داخل شد؛ اگر آنان نباشند خداوند شناخته نمی‌شود؛ و خداوند به واسطه‌ی آن‌هاست که بر خلقش احتجاج می‌کند. »
بنابراین، نظر به اینکه رسول خدا (ص) مهدیین را در زمره‌ی اوصیای خود ذکر کرده است، می‌یابیم که ‌مهدیین دوازده‌گانه تمام اوصاف فوق را دارند؛ در نتیجه حجت‌های الهی هستند؛ معصوم و مطهَّر و عاری از گناه هستند، از برترین خلایق هستند، باب الهی هستند که خداوند به واسطه‌ی آنها شناخته می‌شود.